Bij de start van Common Ground werd al gezegd dat de transformatie en transitie van ‘oud’ naar ‘nieuw’ een langere tijd in beslag zou nemen. Minstens 10 jaar. Inmiddels zijn we (bijna) 5 jaar verder en is er veel gebeurd. Gemeenten hebben de handschoen opgepakt en zijn samen met leveranciers software gaan ontwikkelen. Nieuwe leveranciers zagen kansen en zijn vanuit eigen ideeën nieuwe oplossingen gaan ontwikkelen. En vanuit de (landelijke) overheid komen meer standaarden beschikbaar. Dan rijst de vraag: stap ik nu in de trein of kan ik nog rustig op het perron blijven wachten op de volgende trein?

In mijn vorige artikel over Common Ground ben ik ingegaan op het tempoverschil van aanpassingen aan informatiesystemen. Men zou verwachten dat nieuwe, innovatieve software de 5 lagen van Common Ground volledig heeft geïmplementeerd. En dat logge, traditionele systemen nog een eerste stap moeten zetten. Dat lijkt inderdaad zo, maar schijn bedriegt. Ook traditionele software wordt inmiddels aangepast. In dit artikel beschrijf ik een aantal interessante landelijke ontwikkelingen.

ZGW-componenten

Eén van de eerste Common Ground-ontwikkelingen waren de nieuwe componenten voor Zaakgericht Werken. De verouderde StUF-standaard is verlaten en een nieuwe standaard is ontwikkeld conform de landelijke API-strategie. De specificaties van deze standaard zijn al geruime tijd gepubliceerd. Een groeiend aantal leveranciers adopteert de nieuwe standaard inmiddels. En niet alleen leveranciers maar ook gemeenten zijn er al actief mee. Zo bouwt de gemeente Den Haag samen met een aantal andere gemeenten een MijnOmgeving dat gebruik maakt van de ZGW-componenten en nog een aantal Open Source Softwarecomponenten. En de gemeente Súdwest-Fryslân heeft zelf een voorziening gebouwd om nog ‘oude’ systemen te kunnen koppelen aan de nieuwe ZGW-componenten: de Open Zaakbrug.

Haal Centraal

Systemen met basisregistraties zijn precies die traditionele systemen die een langzaam verandertempo kennen. Het is daarom goed om te zien dat er veel nieuwe standaarden ontwikkeld worden rondom de basisregistraties. Verschillende softwarecomponenten kunnen op die manier gegevens bij de bron ophalen waardoor het kopiëren van de basisgegevens voorkomen wordt. Vanuit het programma Haal Centraal worden er API’s ontwikkeld voor de ontsluiting van gegevens uit de BRP, BAG, BRK, BGT, WOZ en het Handelsregister. Een aantal grote gemeenten (waaronder Amsterdam en Den Haag) experimenteren intern al met het gebruik van de nieuwe BRP Bevragen API. En de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) voert een pilot uit met deze nieuwe manier van persoonsgegevens ontsluiten.

Verwerkingenlogging

Het verwerken van persoonsgegevens moet natuurlijk aan de AVG voldoen. Een gemeente moet kunnen verantwoorden dat persoonsgegevens op een juiste, rechtmatige en transparante wijze zijn verwerkt. Om te voorkomen dat de vastlegging van verwerkingen van persoonsgegevens bij overheidsorganisaties op verschillende wijze wordt uitgevoerd, ontwikkelt VNG Realisatie een nieuwe standaard: de Verwerkingenlogging API-standaard. Leveranciers als Centric en PinkRoccade Local Government hebben al interesse getoond in deze nieuwe standaard. De verwachting is dan ook dat ze de nieuwe standaard in hun systemen gaan implementeren zodra de definitieve, stabiele versie wordt gepubliceerd.

Ontwikkelagenda API-standaarden

“Leuk!” hoor ik u denken. “Maar welke standaarden worden er nu ontwikkeld en vanaf wanneer kan ik die van leveranciers eisen?” De nieuwe standaarden die door VNG Realisatie ontwikkeld worden, volgen een standaardisatieproces. Ook standaarden of API’s die door gemeenten zijn ontwikkeld en zijn aangedragen aan VNG Realisatie volgen deze stappen. Een compleet overzicht van standaarden (die bij VNG Realisatie bekend zijn) is gepubliceerd op GEMMA Online onder het menu Standaarden. Naast een korte omschrijving van de API is ook de status te lezen. Als je meer informatie over een specifieke API wilt, kun je deze inwinnen via de bij de API vermelde contactpersoon.

Demodam

Zoals u kunt lezen is er al veel beschikbaar en wordt er nog veel ontwikkeld. Maar werken de nieuwe softwarecomponenten en de nieuwe API’s wel allemaal met elkaar samen? Doet het wat het moet doen? Die vraag heeft een aantal leveranciers zichzelf ook gesteld. Via de website van de fictieve gemeente Demodam wordt aangetoond dat de dienstverlening daadwerkelijk kan plaatsvinden op basis van verschillende, losse componenten die ontwikkeld zijn vanuit de informatiekundige visie Common Ground. Het is zeker de moeite waard om eens een bezoek te brengen aan de website van deze gemeente en te ontdekken wat er nu al mogelijk is.

Instappen of wachten?

Bovenstaande voorbeelden geven aan dat er de afgelopen jaren veel is ontwikkeld en dat leveranciers de informatiekundige visie Common Ground inmiddels omarmen. Een groot aantal standaarden en bijhorende API’s is al beschikbaar en klaar om geïmplementeerd en toegepast te worden. Enkele gemeenten gebruikt ze al in productie of staat aan de vooravond van implementeren. Common Ground staat niet meer in de kinderschoenen maar is langzaam volwassen aan het worden. En hoewel voor sommige gemeenten de trein wellicht op het punt staat te vertrekken, een volgende trein arriveert zo. Stap in, reis mee en ontdek een nieuwe wereld!

Meer weten?

Wil je weten welke mogelijkheden er zijn en hoe je deze nieuwe ontwikkelingen kunt uitvragen bij leveranciers, neem dan contact op met Paul Jansen, adviseur bij Telengy, via tel. nr. 06 53 63 93 02, p.jansen@telengy.nl.