Common Ground is één van de pijlers binnen Samen Organiseren. Het moet gemeenten helpen de vele en snelle ontwikkelingen op het gebied van informatisering te adopteren. Ook moet het gemeenten in staat stellen meer gegevens te hergebruiken, software flexibeler te combineren en minder gebonden te zijn aan leverancier specifieke omgevingen.
Er wordt veel over Common Ground gesproken en gepubliceerd. Toch is het voor velen nog een relatief abstract fenomeen. Veel gemeenten vragen zich af hoe ze Common Ground kunnen toepassen en waar ze wanneer mee kunnen beginnen. Ik wil trachten daar wat meer inzicht in te geven door Common Ground te bezien vanuit:
- gemeenten die (standaard) applicaties afnemen;
- gemeenten die bezig zijn met innovaties;
- gemeenten als collectief;
- partijen die software ontwikkelen.
Common Ground en afnemende gemeenten
Veel gemeenten kiezen voor ‘standaard’ applicaties en willen niet zelf software (laten) ontwikkelen. Zij zijn voor het adopteren van Common Ground afhankelijk van leveranciers en landelijke voorzieningen. Zo komen er bijvoorbeeld steeds meer API’s beschikbaar vanuit het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) en de RvIG, Kadaster en KvK (zie ook programma ‘Haal centraal’). Daarnaast bepalen eigen ambities, prioriteiten en vervangingsplanningen in belangrijke mate het tempo.
Gemeenten kunnen hun informatiebeleid afstemmen op Common Ground en waar mogelijk anticiperen op deze ontwikkelingen, bijvoorbeeld:
- Gebruik van data bij de bron in plaats van lokale kopieën en gegevensmagazijnen.
- Gebruik van landelijke voorzieningen in plaats van leverancier gebonden oplossingen.
- Gebruik van generieke voorzieningen voor gegevensuitwisseling en waar mogelijk leverancier specifieke lokale distributiesystemen uitfaseren.
- In plaats van traditionele all-in applicaties alleen de benodigde functionele componenten aanbesteden.
- Contractuele afspraken over toekomstige aanpassingen (en kosten) en mogelijkheden om functionele onderdelen uit te kunnen faseren.
Common Ground en innoverende gemeenten
Een bijzondere categorie vormt de doelgroep van gemeenten die – vaak samen met leveranciers – innovatieve oplossingen ontwikkelen. Common Ground is voor hen een goede inspiratiebron en biedt bruikbare uitgangspunten. Naar verwachting komen – bijvoorbeeld vanuit pilots – in toenemende mate herbruikbare softwarecomponenten beschikbaar die voldoen aan de voorwaarden en principes van Common Ground.
Common Ground en het collectief van gemeenten
De mogelijkheden om de markt te beïnvloeden zijn voor individuele gemeenten beperkt. Dat onderstreept het belang van Samen Organiseren, samen oplossingen (laten) ontwikkelen en samen regie voeren op inhoud en samenhang en bewaken dat software voldoet aan de eisen van o.a. Common Ground. Dat vergt professioneel leveranciersmanagement en opdrachtgeverschap en daar wordt hard aan gewerkt.
Common Ground en softwareontwikkelaars
Ontwikkelaars zijn niet alleen softwareleveranciers maar ook overheden die voorzieningen, applicaties en services (laten) ontwikkelen. Bijvoorbeeld het ministerie van BZK, Kadaster, Kamer van Koophandel, Logius en ook gemeenten. Common Ground biedt hen o.a. architectuurprincipes en een Application Program Interface (API) strategie. Centraal staan het:
- splitsen van processen en gegevens;
- voorkomen van onnodig rondpompen van gegevens (gegevens bij de bron);
- gebruik van API’s voor gegevensuitwisseling;
- een routeringsysteem (bijvoorbeeld de zogenoemde NLX).
De principes gelden niet alleen voor nieuw te ontwikkelen software. Ze zijn ook te gebruiken om bestaande software aan te passen. Het vergt uiteraard de nodige aanpassingen van leveranciers. Niet alleen van software maar ook van strategie en businessmodel.
Strategische afwegingen en ambitie
Common Ground is dus geen ‘oplossing’ die je als systeem kunt implementeren en de beoogde ontwikkeling gaat nog jaren vergen. Het gaat zeker niet alleen over techniek maar ook over strategische afwegingen en ambities. Wat je met Common Ground kunt, is divers. Mogelijk biedt bovenstaand kader enige houvast om te bepalen wat Common Ground voor je gemeente kan betekenen en welke stappen je kunt gaan zetten.
Tot slot en wellicht ter geruststelling: het kan ook betekenen dat je er als gemeente vooralsnog niet actief mee aan de slag gaat maar wacht tot je leveranciers met concrete oplossingen komen. Je moet in ieder geval je oude schoenen niet weggooien zolang je nieuwe nog niet zijn ingelopen.
Meer weten?
Vraag je jezelf af wat Common Ground voor jouw organisatie kan betekenen, wil je dat eens samen met collega’s verkennen? Neem dan gerust contact met ons op.Voor meer informatie kun je contact opnemen met Ton de Wit, adviseur bij Telengy, via tel. nr. 06 22 97 29 46 of via e-mail: t.d.wit@telengy.nl.
