Minister Plasterk heeft vanuit BZK met de visiebrief ‘Digitale Overheid 2017’ aangegeven hoe de overheid haar dienstverlening naar burgers en bedrijven moet gaan verbeteren door die dienstverlening digitaal te maken. De VNG-commissie ‘Dienstverlening en informatiebeleid’ heeft daarnaast de ambities neergelegd om als gemeenten intensiever en innovatiever te gaan werken aan digitale dienstverlening en e-overheid.  Deze ambities zijn door KING/VNG vertaald in het strategische plan ‘Digitale Agenda 2020’ (DA 2020), dat in juni van dit jaar op de algemene ledenvergadering door de gemeenten is goedgekeurd. Met DA2020 neemt VNG de opgave van BZK mee maar niet één op één. Ze vult die aan met eigen ambities en een eigen aanpak en prioritering. Zij neemt in die aanpak de participatie van burgers en bedrijven mee. Daarmee probeert ze invulling te geven aan die bottom-up aanpak: burgers en bedrijven geven meer aan hoe de overheid haar dienstverlening naar hen invult.

Opdracht VNG-commissie

Deze koers is een van de kenmerken van DA 2020 en geeft invulling aan een van de vijf opdrachten die de VNG-commissie ‘Dienstverlening en Informatiebeleid’ in 2014 heeft meegegeven: een sterkere rol van burgers en bedrijven in de vorming van het beleid van de overheid. Maar ook op andere punten heeft de commissie aangegeven dat de lokale overheid fundamenteel anders moet gaan denken en werken. Naar burgers en bedrijven toe maar ook de overheidsonderdelen naar elkaar toe. Die veranderambitie is vertaald in nog vier andere doelstellingen:

• Efficiënt samenwerken aan digitale dienstverlening en e-overheid.
• Het innovatievermogen van gemeenten vergroten.
• De gemeentelijke processen stroomlijnen.
• Opdrachtgeverschap richting softwareleveranciers krachtiger maken.

Om daaraan invulling te geven geeft DA 2020 aandacht aan het aspect ‘samenwerken’: binnen ketens,  tussen overheden en tussen overheden en burgers en bedrijven. Dat vertaalt zich in richtlijnen als ‘niet meer als gemeente eigen werkwijzen en innovaties oppakken, maar samen doen’. Gebruiken wat door een ander al is opgepakt. Conformeren aan landelijk gedefinieerde processen en standaarden. Collectief organiseren dat gelijksoortige grootschalige werkzaamheden zoals een belastingproces centraal en digitaal worden verzorgd. Daarnaast kan kleinschalig de burger op maat bediend blijven worden. VNG gaat deze collectieve aanpak voor gemeenten faciliteren. Er zijn in 2015 reeds tientallen projecten opgestart zoals het uniformeren (en digitaliseren) van een gemeenschappelijk verhuisproces, de dienstverlening aan begrafenisondernemers, regie op eigen gegevens, transactiepoort ondernemers enz. In lijn met deze veranderdoelstelling zullen gemeenten moeten leren om los te laten: niet steeds het wiel uitvinden en eigen(zinnige) ICT-oplossingen kiezen, maar bereid zijn de landelijke normen en oplossingen te omarmen.

De inwoner participeert

Het aspect ‘participatie’ is een ander belangrijk aspect van DA 2020: Zorgen dat met inwonersgroepen initiatieven wordt opgestart en verder uitgewerkt. Digitale ondersteuning daarvan met behulp van bijvoorbeeld ‘inwonersclouds’ moet zo’n samenlevingsparticipatie faciliteren. Denken en werken vanuit hetgeen de burgers en bedrijven willen krijgt daarmee vorm. Tegelijkertijd helpt dat om het aspect ‘innovatie’ inhoud te geven. Het benut innovatieve ideeën van burgers, bedrijven en andere gemeenten om nieuwe manieren van werken en dienstverlenen op te pakken. Met ondersteuningsinstrumenten zoals de ‘Pilotstarter’ helpt VNG om goede ideeën en initiatieven te laten landen, er enthousiaste participanten (mede-investeerders) bij te vinden, geïnteresseerden te informeren, op te schalen en uiteindelijk landelijke standaarden en uniforme werkwijzen en (ICT-)oplossingen te creëren.

Hoge ambities voor gemeenten

Met deze aspecten geeft DA 2020 invulling aan haar ambities voor gemeenten:

• Open en transparant in de participatiesamenleving staan.
• Werken als één efficiënte overheid.
• Massaal digitaal en maatwerk lokaal.

Tegelijkertijd geeft DA 2020 ook vervolg aan de implementatie van de NUP-bouwstenen. De uitbouw van de landelijke voorzieningen (massaal digitaal) binnen de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) is daar een voorbeeld van. Met de implementatieagenda 2017 geeft DA 2020 sturing aan vele projecten die gemeenten gaan helpen hun dienstverlening verder te verbeteren door die digitaal te maken en de burgers en bedrijven daarin een rol te geven. De gemeenten helpen om niet meer alles op een eigen(zinnige) wijze te doen en te investeren, maar dat op een efficiënte wijze samen tegen lagere kosten.

Meer weten?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ad van Dijck, adviseur van Telengy, via tel. nr. 06 53 75 90 01 of via e-mail: a.v.dijck@telengy.nl.