Op 1 januari a.s. verdwijnen er in Nederland drie gemeenten en krijgen we er één voor terug. In het uiterste puntje van Noordoost-Nederland: Eemsdelta.

Appingedam met zijn hangende keukens en naast Groningen de enige gemeente met stadsrechten in de provinncie. Delfzijl met zijn haven. En Loppersum met zijn aardbevingen. Dat laatste is natuurlijk niet grappig, maar iedereen weet wel gelijk waar ze deze gemeente moeten zoeken.

En voor de niet-Groningers. Een beetje reclame mag toch wel. Het is daar prachtig. Weidse uitzichten. Mooie boerderijen. Dorpjes met huizen die vaak gebouwd zijn met een knalrode steensoort. En veel water.

Applicatieharmonisatie

Ik werk al voor een tweede keer voor de ADL-gemeenten. Eerst als leidinggevende van de ICT-afdeling en nu als deelprojectleider voor de harmonisatie van een aantal applicaties. Met een ploeg van zeven mannen en vrouwen werken we aan (Europese) aanbestedingen, contractomzettingen en implementatietrajecten van applicaties die van drie naar één moeten worden teruggebracht. En een daarbij komende complicerende factor is dat dit ook nog eens in een volledig nieuwe infrastructuur moet worden geperst. Hartstikke intensieve, maar leuke klus dus.

De impact

Inmiddels is dit mijn tweede herindeling. In de periode 2018-2019 was ik betrokken bij de herindeling van de gemeenten Schinnen, Nuth en Onderbanken in Zuid-Limburg. Zij vormen inmiddels sinds anderhalf jaar de gemeente Beekdaelen. Ik heb dus wat vergelijkingsmateriaal. Wat mij opvalt aan beide trajecten is dat er een soort golfbeweging is in de beleving van het proces van de herindeling bij de medewerkers.
In eerste instantie hebben collega’s een beetje de houding van: “Ik zie het wel. Ik ben nu druk met mijn huidige werk.” En dat terwijl ze soms nog maar een dik jaar hebben te gaan en de deadline echt niet verschuift.

Vervolgens worden medewerkers betrokken bij werkgroepen. Ze moeten dan ineens samen met collega’s uit de andere gemeenten gaan samenwerken aan het harmoniseren van ‘hun’ applicatie. En dat kan betekenen dat zij die oude vertrouwde applicatie kwijtraken. Ik wil het geen vechthouding noemen, maar er verandert wel wat in hun opstelling. Iedereen is uitermate kritisch. Onze applicatie kan dit en dat moet het nieuwe pakket ook kunnen. Spanning. En die zorgt er uiteindelijk wel voor dat de uiteindelijke keuze redelijk breed gedragen wordt.

Wat mij daarna opvalt is dat als de keus eenmaal gemaakt is, er als vanzelf een intensieve samenwerking ontstaat. Mensen zoeken elkaar op. Bellen elkaar. Maken concrete voorstellen voor de inrichting. Geweldig gewoon.

Maar dan… het functieboek. Medewerkers mogen solliciteren. Management doet uitspraken over het moment waarop iedereen weet in welke functie hij of zij wordt geplaatst. Eind juni weten jullie het. Nee, het wordt eind juli of zelfs eind augustus. En soms nog later, zoals ik begreep van collega’s, die bij andere herindelingen betrokken waren. Waarom gebeurt dit toch elke keer? Mijn collega Rik Duijmelinck heeft dit aspect in 2018 onderzocht in zijn WO-master.

Het zwaard van Damocles heeft een gigantische impact op medewerkers en daarmee op o.a. deze harmonisatieprojecten. Ik merk dat de onzekerheid niet alleen invloed heeft op de gemoedstoestand van mensen, maar dat er ook een soort vertraging in de samenwerking sluipt. “Waar kom ik terecht? Mag ik straks nog wel mijn oude werk doen?” Mensen gaan zich weer focussen op hun ‘oude’ werk.

Pas al deze fase voorbij is, gaan mensen weer echt in de samenwerkingstand staan. En worden er weer meters gemaakt. Mijn ervaring is dat mensen er dan ook echt voor gaan. 1 januari is een deadline en dat voelt dan ook iedereen.

Toekomstige herindelingen

Voor 2022 staan er weer wat herindelingen op de planning. En ik neem aan dat het ook niet de laatsten zullen zijn. Bij deze herindelingen zal het harmonisatieproces van de in gebruik zijnde applicaties ongeveer hetzelfde pad doorlopen. Aanbestedingen, contractomzettingen en implementaties. En de impact op de betrokken medewerkers zal vergelijkbare elementen bevatten.

Natuurlijk komt alles uiteindelijk wel op zijn pootjes terecht. Maar ik blijf erbij dat het hele herindelingsproces naar een nieuwe gemeente heel erg gebaat zou zijn als het functieboek en de invulling ervan gewoon eind juni van het jaar voorafgaand aan het herindelingsjaar is afgerond. Het vele werk wordt er makkelijker van. En de medewerkers zullen met meer plezier uitkijken naar de nieuwe gemeente.

P.S. Sinds 24 juni is het nieuwe logo en het nieuwe wapen van Eemsdelta bekend.

Meer weten?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Eric Leroi, adviseur bij Telengy, via tel. nr.  06  22 77 63 63 of  via e-mail: e.leroi@telengy.nl.