Gaat GEMMA nu ook al over ons zonnestelsel? Letterlijk niet natuurlijk, daar zijn andere wetten voor. Maar de GEMMA-architectuur kan wel degelijk als een ‘wet’ worden beschouwd die samenhang beschrijft. Niet tussen sterren, maar tussen de onderdelen van de GEMeentelijke Model Architectuur (GEMMA).

Doorontwikkeling ‘boven de motorkap’

KING is continu bezig met het ontwikkelen van instrumenten om ondersteuning te geven aan de ICT-ontwikkelingen bij gemeenten. Vanuit architectuur-oogpunt zijn enkele ontwikkelingen interessant. Digitale Agenda 2020 en de Omgevingswet werpen weer nieuw licht op de GEMMA-architectuur. Ook de decentralisaties in het Sociaal Domein waren al reden om de GEMMA-architectuur door te ontwikkelen. In co-creatie zijn de afgelopen jaren diverse ‘domeinarchitecturen’ doorontwikkeld. De tamelijk omvangrijke wijzigingen in de modellering van GEMMA zijn door het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) als ‘GEMMA2’ benoemd. Het is de bedoeling dat deze tweede versie van de GEMMA-architectuur in de toekomst verder doorontwikkeld wordt. Dat is een prima stap om sneller te kunnen inspelen op gevraagde transities zoals nu ook voor de Omgevingswet. Maar alleen een architectuur ‘op papier’ biedt ons nog geen echte innovatie en slagkracht met ICT. Veel van de architectuuronderdelen vertalen zich nu nog naar complexiteit ‘boven de motorkap’. Daardoor moeten informatiemanagers, applicatiebeheerders, systeembeheerders en key-users net zoals de eerste automobilisten een halve mecanicien zijn om de ICT ‘als een zonnetje te laten lopen’. De standaardisatie van koppelvlakken blijft bijvoorbeeld een lastig onderwerp. In dit stadium is het voor alle betrokkenen, zowel bij leveranciers als gemeenten, dus van belang dat er eenduidig inzicht in en overzicht van de gebruikte standaarden en functionaliteit in applicaties is.

Hoe kunnen we de ICT ‘als een zonnetje te laten lopen’?

De koppeling met architectuurtools, die sinds release 5 van de Softwarecatalogus beschikbaar is, biedt dat inzicht en overzicht. Gemeenten en samenwerkingen kunnen uit de Softwarecatalogus een model exporteren naar architectuurtools die de AMEFF-standaard ondersteunen. Daarin kunnen de relaties tussen applicaties onderling en met Landelijke Voorzieningen en knooppunten gevisualiseerd worden in samenhang met de GEMMA-architectuur. Deze koppeling wordt thans beproefd door een aantal pilotgemeenten en leveranciers van architectuurtools. Het biedt ondersteuning bij diverse vraagstukken over bijvoorbeeld gegevensmanagement, applicatieharmonisatie bij samenwerkingen en bijvoorbeeld het inzichtelijk maken van de ‘Enterprise Architectuur’. Binnenkort worden de ervaringen van de pilots gedeeld op de website van KING en de Softwarecatalogus.

GEMMA-wiki voor laatste stand van zaken

GEMMA2 is eind maart 2017 beschikbaar in de Softwarecatalogus. Leveranciers en gemeenten beproeven op dit moment de hiervoor gemaakte migratiefunctionaliteit in de Softwarecatalogus. De GEMMA-Wiki biedt nu op vele wijzen inzicht in de GEMMA-ontwikkelingen, onder andere:

• Achtergrondinformatie GEMMA-architectuur
• Inzicht in architectuurprincipes die GEMMA2 hanteert
• Updates GEMMA2
• Wijzigingen in referentiecomponenten (was-wordt lijst)

Dirk Moree is vanuit Telengy werkzaam voor KING om gemeenten, samenwerkingsverbanden en softwareleveranciers te ondersteunen bij het gebruik van de Softwarecatalogus in samenhang met de GEMMA-architectuur. Op 5 april a.s. geeft hij een sessie op het KING-congres Digitale Agenda 2020. Meer informatie over het KING-congres en de presentatie van Dirk vindt u op de KING-website.

Meer weten?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Dirk Moree, adviseur bij Telengy, via tel. nr. 06 52 04 31 45 of via e-mail: d.moree@telengy.nl.