Op steeds meer plekken in Nederland ontstaan initiatieven om het slavernijverleden te herdenken. Sinds de officiële excuses van premier Mark Rutte in 2022 is de noodzaak om deze zwarte bladzijde in onze geschiedenis te herdenken steeds groter geworden. Daar liggen kansen voor gemeenten.

Op 1 juli barst op een aantal plekken in Nederland een groot feest los. De viering van Keti Koti is, zeker in de Surinaamse en Caribische gemeenschap, een belangrijk moment. Met name in Rotterdam wordt er volop gedanst, gezongen en gevierd dat de ‘ketenen gebroken’ zijn, de letterlijke vertaling van Keti Koti in het Sranantongo.

Een dag eerder is de stemming juist veel ingetogener. Op 30 juni staan mensen in verschillende gemeenten stil bij alle slachtoffers van de slavernij. Zo is er in Arnhem een ingetogen herdenking van zo’n twee uur. De burgemeester zal spreken, er zal een spokenword-artist optreden en er zullen bloemen worden gelegd.

Faciliteer de initiatieven

 Eerder dit jaar stonden we in Nederland met elkaar stil om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. Op de Amsterdamse Dam klinkt ieder jaar een belofte: ‘Dit nooit meer’. Die belofte kunnen we verder doortrekken door ook het slavernijverleden een duidelijke plek te geven.

Het heeft lang geduurd voordat de maatschappelijke noodzaak van dergelijke vieringen en herdenkingen duidelijk werd in Nederland. Eigenlijk wordt Keti Koti nog steeds ‘vergeten’ door een groot deel van Nederland. Zo vond 59 procent het in 2021 niet nodig om van Keti Koti een nationale feestdag te maken. Dat bleek uit een peiling onder 30.000 mensen van EenVandaag. En dat terwijl er in 2022 meer dan 350.000 mensen met een Surinaamse achtergrond in Nederland woonden, en nog eens duizenden met een Caribische achtergrond. Gemeenten kunnen een belangrijke rol spelen in het faciliteren van herdenkingen, die voor deze grote gemeenschap zo belangrijk zijn.

Ga op zoek

Er zijn al gemeenten waar Keti Koti en de bijbehorende herdenking op 30 juni worden gefaciliteerd. Rotterdam en Arnhem zijn al genoemd, maar ook in Amersfoort staat men sinds 2021 stil bij het slavernijverleden. Daar is een zogeheten ‘route van verzoening’ uitgezet, die je langs panden en straten voert die verband houden met het slavernijverleden. Die werd op 30 juni 2021 voor het eerst gelopen.

De mogelijkheden om het slavernijverleden te herdenken zijn eindeloos. Die hoeft een gemeente gelukkig niet zelf te bedenken. Er zijn talloze comité’s en initiatieven die een bijdrage willen en kunnen leveren. Het is aan de gemeente om deze initiatieven te ontvangen en te faciliteren. Stel bijvoorbeeld geregeld een vergaderruimte beschikbaar voor zulke comité’s, houd bijvoorbeeld als burgemeester deze dag vrij in de agenda of stel een klankbordgroep samen.

Om het even op mezelf te betrekken: de geschiedenis van de trans-Atlantische slavernij heeft altijd een diepe fascinatie in mij gewekt. Het begrijpen en erkennen van de nalatenschap van dit duistere verleden is voor mij en mijn medeorganisatoren van essentieel belang. Met deelname aan de organisatie van de Keti Koti-herdenking streef ik ernaar het bewustzijn te vergroten en een dialoog op gang te brengen over dit significante hoofdstuk in onze geschiedenis. Verder zijn inclusiviteit en sociale rechtvaardigheid voor mij centrale kernwaarden. Ik geloof dat de Keti Koti-herdenking een unieke gelegenheid biedt om verbindingen te leggen tussen diverse gemeenschappen en een gevoel van saamhorigheid te bevorderen.

Mijn tip zou zijn: onderzoek welke initiatieven er al zijn, en denk na over hoe je deze een goede plek kunt geven in je gemeente. Dat is, zeker als daar nog niet eerder over is nagedacht, niet altijd eenvoudig. Dat begrijp ik. Daarom help ik  graag gemeenten die zich in willen zetten om het slavernijverleden te herdenken. Neem gerust contact met mij op als je hier wat hulp bij nodig hebt.

Meer weten?

Voor meer informatie kun je contact opnemen met Elise Hermans, 06 81 75 07 47,  e.hermans@telengy.nl.