“Voeg elke dag dingen toe om kennis te verwerven.

Verwijder elke dag dingen om wijsheid te verwerven”

Afgelopen zomer deed ik mijn beklag over de opslag- en verwerkingscapaciteit van mijn hersenen. Kortgezegd: deze is te klein voor de enorme hoeveelheid informatie die een mens dagelijks te verwerken krijgt. De oplossing? Een tweede brein. Een waarmee ik bijvoorbeeld – zoals ik toen schreef – moeiteloos een volgend artikel zou kunnen maken. Gewoon een kwestie van het “verzamelen en redigeren van de informatie die ik heb opgeslagen in mijn tweede brein”. Deze bijdrage zou dus een fluitje van een cent moeten zijn. En daarom ben ik gaan bouwen aan een tweede brein over…een tweede brein.

Een tweede brein?

De term tweede brein – of Second Brain – is afkomstig van Tiago Forte, die een methode heeft ontwikkeld om orde aan te brengen in de enorme overvloed aan informatie waar wij dagelijks aan worden blootgesteld. Een tweede stel hersenen, waarin je gedachten, inzichten en ideeën kunt vastleggen, zou daarbij kunnen helpen.

Is één brein niet genoeg dan?

Zoals zoveel ideeën is ook het idee van een tweede brein niet compleet nieuw. Al sinds mensenheugenis worden ervaringen en ideeën vastgelegd en gedeeld om persoonlijk kennis en die van anderen te vergroten. Dat begon al in de prehistorie, toen onze verre voorvaderen afbeeldingen van hun dagelijkse leven op de wanden van grotten tekenden. Via de uitvinding van het schrift, de uitvinding van de boekdrukkunst en uiteindelijk het internet is deze behoefte alleen maar toegenomen. En ook de hoeveelheid informatie die daarmee beschikbaar kwam is exponentieel gegroeid. We hebben inmiddels instant toegang tot miljoenen boeken, websites en apps, die ons voortdurend verleiden met informatie, van nieuws tot entertainment of reclame.

Het lastige aan die enorme overvloed aan informatie is alleen dat:

1. niet alle informatie relevant is.

Sterker nog, de meeste informatie is helemaal niet relevant voor de dingen waar jij mee bezig bent. Alleen weet je dat van tevoren vaak niet. Of de informatie is op dit moment niet relevant, maar later mogelijk wel.

2. de informatie die je aangeboden krijgt niet gestructureerd is.

Informatie komt de hele dag door binnen, vaak in losse snippers. Om de samenhang later nog te kunnen zien, is het nodig om context en structuur aan te brengen.

3. je niet alles kunt onthouden.

Jammer, maar zo werkt ons brein nu eenmaal. Zelfs de meest briljante ideeën verdwijnen uit je geheugen als je er niets mee doet.

Naar mijn idee zijn deze constateringen de belangrijkste pijlers onder het opbouwen van een tweede brein: hoe zorg ik er voor dat ik voor mij relevante informatie gestructureerd vastleg, zodat ik er later nog wat aan heb?

Hoe pak je dat aan?

Voorheen bestond mijn tweede stel hersenen uit geeltjes, losse papiertjes, kladblokken en digitale notities in verschillende losse apps. Maar om dat nou gestructureerd te noemen? Bovendien vond ik zelden iets terug als ik het nodig had.

Gelukkig zijn steeds meer handige apps die je hierbij kunnen ondersteunen, zoals Evernote, Notion of Obsidian. In de basis zijn dit allemaal apps om notities mee te maken, maar dan op een slimme manier. En meestal multiplatform, zodat je je tweede brein altijd bij de hand hebt.

Na wat uitproberen ben ik zelf uitgekomen op OneNote. Als je je een beetje verdiept in de functionaliteit van deze app zul je zien dat je er veel meer mee kunt dan alleen notities maken. Zo kun je informatie eenvoudig ordenen en taggen. Met een druk op de knop sla je foto’s, scans of artikelen van het internet op. Handig is ook de integratie met bijvoorbeeld Outlook en Teams, waardoor je informatie makkelijk kunt delen met anderen.

Minstens zo belangrijk als een app is de methodiek of structuur waarin je dingen bewaart. Er is veel informatie beschikbaar over hoe je dit kunt doen. Ik ben zelf aan de slag gegaan met de PARA-methode, waarbij informatie wordt gecategoriseerd op basis van de mate waarin de informatie wordt gebruikt. Informatie die je dagelijks nodig hebt, wil je snel voorhanden hebben. Daarbij wil je niet worden afgeleid door informatie die je voorlopig toch niet gebruikt.

Werkt het?

Ik moet nog veel leren, maar ik ben wel enthousiast. Als je enigszins gedisciplineerd aan de slag gaat met het opbouwen van een tweede brein, bouw je als het ware een bibliotheek van voor jou relevante kennis op. Een beetje zoals programmeurs dat doen als zij een code library opbouwen. En eigenlijk is het ook best leuk om te doen.

Er zijn mij een paar dingen opgevallen:

• Je bent snel geneigd om te veel op te willen slaan. Dat is helemaal niet erg, mits je af en toe maar opschoont en structureert. In mijn tweede brein vond ik daarover nog een oude Chinese wijsheid terug. Vrij vertaald: “Voeg elke dag dingen toe om kennis te verwerven. Verwijder elke dag dingen om wijsheid te verwerven”.
• Het helpt als je bij het vastleggen van informatie noteert waarom het je relevant lijkt. Het is namelijk niet vanzelfsprekend dat je dat later nog snapt. In de aanloop naar dit artikel had ik bijvoorbeeld allerlei informatie vastgelegd over Artificial Intelligence. Maar al schrijvend ben ik het verband met dit onderwerp kwijt. Nou ja, zo heb ik wel weer input voor een volgend artikel.
• Het onderhouden van je tweede brein is best veel werk. Ik had me voorgenomen om hier elke week een uurtje voor te gaan zitten. Maar voor je het weet, schiet dat erbij in. Het helpt naar mijn idee dan ook om klein te beginnen, bijvoorbeeld met een project of onderwerp, en dan langzaam verder uit te bouwen.
• Het heeft niet zoveel zin om alle informatie die je relevant vindt te willen opslaan in één app. Het opnemen van een verwijzing naar een boek of podcast is ook goed. Ik maak trouwens nog steeds gebruik van geeltjes en losse blaadjes, maar dan vooral voor zaken die ik op korte termijn nodig heb.

Fluitje van een cent dus?

Vraag die overblijft is natuurlijk: was het schrijven van dit stuk inderdaad een fluitje van een cent? Nou, nee. Uiteindelijk bleek dat ik toch nog heel veel losse snippers informatie had verzameld, waarmee het nog best lastig is een samenhangend en leesbaar verhaal te maken. Maar zoals dat vaak gaat: oefening baart kunst.

Meer weten?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Luc Aarts, adviseur bij Telengy, via telefoonnummer 06 54 74 38 47 of via e-mail: l.aarts@telengy.nl.